Bebekler ne zaman konuşur sorusu ailelerin kafasını kurcalayan soruların başında gelir ve konuşma süreçleri her bebekte farklılık gösterebilir.
Hamileliğin 16. haftasından itibaren etrafta duydukları seslere hareket ile tepki veren bebekler ilk doğduklarında anlamsız sesler çıkarırlar. Gelişimleri ilerledikçe sesler anlam kazanır. Yeni doğan bebekler ilk olarak ağlayarak, annesine gülümseyerek ve hareket ederek kendini ifade etmeye başlar.
Bebeklerin genel olarak doğumdan sonraki 9 ile 12 ay arasında basit hecelerden oluşan kelimeleri kullanmaya başladıkları bilinir. 12 ile 18 aylık zaman diliminde ise kelimeleri daha doğru telaffuz edebilmeye başlarlar.
Her birey kendini ifade edebilmek için dilini kullanır. Yeni doğan bebekler ilk olarak ağlayarak bunu yaparlarken süreç içerisinde dil gelişimleri tamamlanır ve konuşmaya başlarlar. Bebeklerde dil gelişiminde önemli faktörlerden biri taklittir. Bu süreçte anne babanın bebekleriyle konuşarak onlarla iletişim kurmaları oldukça önemlidir.
İlk ayda kullanılan en etkili yöntem ağlamaktır. Bu şekilde istediklerin bir şeyi, kızdıklarını ya da acıktıklarını ifade etmeye çalışırlar. Yeni doğan duyduğu seslerin yüksek veya alçaklığını fark ederek tepkiler verir. Sonrasında basit sesler de çıkarmaya başlarlar. Bu sesler memnun olma ya da memnun olmama durumunu belirten seslerdir.
3. aya gelindiğinde bebeğin etrafındaki olaylara tepki olarak sesler çıkardığı gözlemlenir. Birinin ona gülümsemesine karşılık olarak ses çıkarması, agulaması bu duruma örnek olarak verilebilir.
4-6 ay arasındaki bir bebek artık sesleri fark etmeye başlar. Müziğe ve seslere olan ilgi bu dönemde artar. Daha çok ses çıkarmaya ve ses çıkaran nesneleri gözleri ile takip etmeye başlar. Heceleri tekrar etme bu aylarda gözlemlenebilir (mamama-bababa gibi…)
7-12 ay arasındaki bir bebek sesin nereden geldiğini fark etmeye başlar. Bu dönemde kendisiyle konuşulan bebekler konuşulanları dinler ve ona verilen basit komutları anlamaya başlar ve duyduğu yönlendirmelere uygun hareket edebilir. “Bana gel” dediğinizde eliyle gel işareti yaptığını fark edebilirsiniz. Artan hece tekrarlarıyla bebek ilk yaşına girdiğinde artık birkaç kelime söyler hale gelebilir.
1-2 yaş arası dönemde bebek birkaç kelimeyi bir araya getirebilir. Bebek, kendisine söylenen bir nesne ismini kitaptan gösterebilir. Adını söylediğiniz objeyi size parmağıyla gösterebilir.
2-3 yaş döneminde çocuk 3-4 kelimeyi bir araya getirebilir hale gelir. Verilen komutları yerine getirmeye başlar ve kendisine sorulan kısa ve net sorulara karşılık verebilir.
Çocuk 3-6 yaş arasında daha kurallara uygun konuşmaya başlar. Daha kompleks cümleler kurmaya başlar. Merak ettiği konuları sormaya başlar. İletişimi daha da güçlenir. Kelime haznesi her geçen gün artar böylece dil gelişimi ilerler.
Bebekleri Konuşmaya Zorlamak Zararlı Mıdır?
Vurgulamak gerekir ki, bebekler ne zaman konuşur sorusunun cevabı her çocuk için farklılık gösterir. Eğer kendi kendine konuşmuyorsa, hangi yaşta olursa olsun bir bebeği konuşmaya zorlamak bebeğin gelişimi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Eğer çocuğun konuşma yaşında ciddi bir gecikme yaşanıyorsa uzmana danışmak ve onun yönlendirmeleri sonucunda bir eylem planı belirlemekte fayda vardır.
Bebeklerin Daha Kolay Konuşmasını Sağlayacak Kelimeler Nelerdir?
Bebekler tekrarlayan sesleri çıkarma eğilimindedirler. Örneğin baba ve dede gibi tekrarlayan seslere sahip kelimeler çocuklar için çok daha kolay bir şekilde ifade edilebilir; bu nedenle birçok çocuğun ilk kelimeleri bunlardır.
Çocukların Dil ve Konuşma Gelişimine Nasıl Katkıda Bulunulur?
Çocuğun dil ve konuşma gelişimini desteklemek konusunda ailelere önemli sorumluluk düşer. Çocuğun kendisini ifade edebileceği uygun alanı yaratmak, çocuk hikaye anlattığında ya da gününün nasıl geçtiğini ifade ettiğinde onu sabırla dinlemek, ona sorular yöneltmek ve ilgi göstermek aileye düşen sorumluluklar arasında yer alır. Bununla beraber konuştuğu zamanlarda çocuğu dinlemek kadar konuşmadığında onu konuşmaya zorlamamak da son derece önemlidir. Çocuğa her koşulda sevgi ve şefkat ile yaklaşmak gerekir.
Erkek ve Kız Bebekler Arasında Fark Var mıdır?
Erkek ve kız bebekler arasında dil gelişimi açısından farklılık olabileceğine yönelik halk arasında yanlış bir inanış vardır. Oysa bu fark düşünüldüğü kadar da derin değildir. Konuşma zorluklarına ilişkin açıklamalar cinsiyet temelli gerçekleştirilecekse de, bunu biyolojiyi baz alarak değil sosyolojik koşulları göz önünde bulundurarak açıklamak gerekebilir. Bununla birlikte erkek çocukların geç konuştuğuna ilişkin yaygın bir kanı da toplumda mevcuttur; bu inanış sebebiyle aileler çocuğun konuşması gecikse bile uzman görüşüne başvurmaya gerek duymayabilirler. Bu yaklaşım, çocuğun bilişsel gelişim süreçlerini olumsuz yönde etkileyebilir. Eğer çocuğun konuşmasında ciddi bir gecikme varsa, durumu bir uzmana danışmak en doğrusudur.
